Λεύκανση - Τι πρέπει να γνωρίζουμε
Το φυσικό χρώμα των δοντιών
Το χρώμα των δοντιών διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και κυμαίνεται συνήθως σε γκριζωπές ή κιτρινωπές αποχρώσεις του λευκού. Το χρώμα επίσης διαφέρει από δόντι σε δόντι μέσα στο ίδιο στόμα, ακόμα και από περιοχή σε περιοχή του ίδιου δοντιού.
Το χρώμα των δοντιών, προκύπτει από το συνδυασμό της αδαμαντίνης εξωτερικά και της οδοντίνης εσωτερικά. Η αδαμαντίνη είναι ημιδιαφανής και μέσα από αυτήν προβάλει το κιτρινωπό χρώμα της οδοντίνης που βρίσκεται από κάτω.
Από τη στιγμή που τα δόντια ανατείλουν στη στοματική κοιλότητα, εκτίθενται σε μηχανικές δυνάμεις που με το πέρασμα των χρόνων αποτρίβουν, επιφέρουν μικρορωγμές και κατάγματα στην κρυσταλλική δομή της αδαμαντίνης και μειώνουν το πάχος της.
Ή αδαμαντίνη, δέχεται τα πλήγματα της έκθεσης και της καταπόνησης στο στοματικό περιβάλλον, αντίθετα όσο γερνάμε το πάχος της υποκείμενης οδοντίνης αυξάνεται. Ο συνδυασμός της αύξησης της διαφάνειας της αδαμαντίνης λόγω της λέπτυνσής της και η μείωση της φωτεινότητας του κίτρινου της οδοντίνης λόγω αύξησης του πάχους της, έχει ως αποτέλεσμα το κιτρινωπό χρώμα της οδοντίνης να προβάλει εντονότερα και σε πιο σκούρους τόνους.
Σε αυτή τη φυσιολογική διαδικασία που εξελίσσεται με το πέρασμα των χρόνων , προστίθεται η επίδραση παραγόντων που επιδρούν πάνω σε αυτές εκ των έξω, δηλαδή από το στοματικό περιβάλλον και εκ των έσω, δηλαδή από το εσωτερικό του δοντιού, εκεί που βρίσκεται ο μαλακός πολφός του με τα κύτταρα, τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα που το διατηρούν ζωντανό.
Παράγοντες χρωματισμού των δοντιών εκ των έξω
Τα δόντια έρχονται σε χρόνια επαφή με τις τροφές, τα ποτά και τον καπνό, οι χρωστικές ουσίες των οποίων καταφέρνουν σταδιακά να κολλήσουν επάνω στην επιφάνειά τους ή να διεισδύσουν στους μικροσκοπικούς πόρους και τις ρωγμές των οδοντικών ουσιών και να παγιδευτούν στο εσωτερικό τους.
Πρόκειται για μία αργή διαδικασία τα σημάδια της οποίας γίνονται ιδιαιτέρως έκδηλα στην τρίτη ηλικία, λόγω μακροχρόνιας συσσώρευσης.
Οι σάλτσες, τα καρυκεύματα, τα μούρα, οι πατάτες, τα μήλα, ο καφές, το τσάι, το κόκκινο κρασί, τα αναψυκτικά τύπου κόλα, οι φυσικοί χυμοί , τα χόρτα και ο καπνός των τσιγάρων είναι ορισμένα παραδείγματα παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν δυσχρωματισμό των δοντιών.
Χρωματισμό των δοντιών μπορούν ακόμα να προκαλέσουν ορισμένα υλικά που χρησιμοποιούν οι οδοντίατροι, όπως το αμάλγαμα που χρησιμοποιείται στις εμφράξεις, ή τα στοματικά διαλύματα που περιέχουν χλωρεξιδίνη.
Παράγοντες χρωματισμού των δοντιών εκ των έσω
Εσωτερική δυσχρωμία μπορεί να προκληθεί λόγω αλλαγών που συμβαίνουν μέσα στον ίδιο τον πολφό του δοντιού μετά από έναν τραυματισμό ή τη νέκρωσή του :
Ο τραυματισμός ενός παιδικού δοντιού μπορεί να τραυματίσει και την αδαμαντίνη του μόνιμου δοντιού που διαπλάθεται κάτω από τη ρίζα του , με αποτέλεσμα τη λέπτυνση της στην περιοχή του τραυματισμού και την εμφάνιση χρωματικής κηλίδας, ορατής όταν αυτό θα ανατείλει (ο συγκεκριμένος τύπος αποχρωματισμού δεν διορθώνεται με λεύκανση αλλά με έμφραξη σύνθετης ρητίνης ή με όψεις πορσελάνης):
Ορισμένα φάρμακα, όπως η τετρακυκλίνη και η δοξυκυκλίνη, όταν χορηγούνται σε παιδιά κάτω των 8 ετών, προκαλούν δυσχρωμίες. Αυτό μπορεί να συμβεί και κατά την εμβρυική περίοδο, αν αυτά τα αντιβιοτικά λαμβάνονται από την μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ποια δόντια προσφέρονται για λεύκανση - Προϋποθέσεις και περιορισμοί
Συνιστάται να γίνεται σε άτομα άνω των 18 ετών, υπάρχουν όμως μερικοί περιορισμοί.
Τα δόντια πρέπει να μην έχουν κατάγματα και τερηδόνες . Αν υπάρχουν πρέπει πρώτα να αποκατασταθούν.
Πριν από κάθε λεύκανση προηγείται οδοντιατρικός καθαρισμός της τρυγίας (πέτρας) και πλάκας των δοντιών.
Καλό είναι να μην υπάρχουν πολλά σφραγίσματα αμαλγάματος στο στόμα ή αν υπάρχουν να αντικατασταθούν με λευκά χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.
Σχετική αντένδειξη αποτελεί η ύπαρξη στα μπροστινά δόντια, αυτά που αποκαλύπτονται κατά την ομιλία ή το χαμόγελο, "λευκών" σφραγισμάτων ή προσθετικών εργασιών (στεφάνες, γέφυρες, όψεις πορσελάνης, όψεις ρητίνης).Η δράση των λευκαντικών παραγόντων πάνω στις οδοντικές ουσίες, θα αλλάξει την απόχρωσή τους, ενώ τα υλικά που τυχόν έχουν χρησιμοποιηθεί για σφραγίσματα και προσθετικές αποκαταστάσεις, ανεπηρέαστα από τη δράση των λευκαντικών παραγόντων, θα διατηρήσουν το αρχικό τους χρώμα. Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση μπορεί να γίνει η λεύκανση, εφόσον αποφασιστεί να ακολουθήσει μετά από τη λεύκανση η αντικατάσταση αυτών των σφραγισμάτων ή των προσθέσεων.
Απόλυτη αντένδειξη για τη λεύκανση αποτελούν η ατελής διάπλαση των οδοντικών ουσιών (ατελής αδαμαντινογένεση και ατελής οδοντινογένεση).
Ο στόχος της λεύκανσης
Η λεύκανση μπορεί να απομακρύνει την γηρασμένη εμφάνιση των δοντιών, μπορεί όμως να δράσει ικανοποιητικά και σε σκουρόχρωμα δόντια που στο παρελθόν ήταν δύσκολο να αποχρωματιστούν, όπως στις περιπτώσεις που η δυσχρωμία είχε προκληθεί από τη νέκρωση του πολφού, από τη λήψη αντιβιοτικού.
Ο γενικός κανόνας είναι πως όλα τα δόντια μπορούν να λευκανθούν. Το ζητούμενο όμως είναι η λεύκανση να είναι όσο το δυνατόν ελεγχόμενη και χρωματικά ομοιόμορφη επάνω σε όλα τα δόντια. Επίσης ο τόνος του λευκού που θα επιλεγεί ως επιθυμητός στόχος, θα πρέπει να ταιριάζει με το χρώμα της επιδερμίδας του ατόμου και τη συνολική ηλικιακή εντύπωση.
Ο οδοντίατρος μπορεί να προσεγγίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της λεύκανσης, ιδιαιτέρως όταν αυτή διενεργείται σε περισσότερα του ενός στάδια, αλλά όχι απόλυτα, διότι αυτό εξαρτάται εν πολλοίς, από το είδος των χρωστικών που έχουν συσσωρευτεί στα δόντια. Για παράδειγμα οι αποχρώσεις του κίτρινου και του καφέ λευκαίνονται καλύτερα, ενώ οι αποχρώσεις του γκρι μπορεί να μην λευκαίνονται με την ίδια επιτυχία.
Σε κάθε περίπτωση ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να γνωρίζει ότι η λεύκανση των δοντιών είναι μία φυσιολογικά αναστρέψιμη διαδικασία και ότι τα δόντια μετά από τη λεύκανση, όσο θα περνάει ο καιρός, θα αρχίσουν να χάνουν τη φωτεινότητα του λευκού που απέκτησαν.
Συνεπώς η διαδικασία της λεύκανσης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα διαστήματα αυτά κυμαίνονται από άτομο σε άτομο, αναλόγως του ρυθμού απώλειας του λευκαντικού αποτελέσματος και της προτιμήσεως του ενδιαφερομένου. Πάντως η διατήρηση του λευκού απαιτεί λιγότερο χρόνο και προσπάθεια, από ότι η αρχική λεύκανση.
Οι διαφορές στη δομή των δοντιών και το είδος των δυσχρωμιών των δοντιών επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα. Άλλα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά κι άλλα περιορισμένα.
Λεύκανση στο σπίτι
Η λεύκανση που εφαρμοζουμε γίνεται στο σπίτι. Παρόλο που η λεύκανση λαμβάνει χώρα στο σπίτι, γίνεται υπό την καθοδήγηση και την επίβλεψη του οδοντίατρου.
Στο ιατρείο θα πάρουμε αποτύπωμα των δοντιών σας για να κατασκευαστούν μαλακοί νάρθηκες για το πάνω και το κάτω οδοντικό τόξο που θα ταιριάζουν απόλυτα επάνω τους. Μέσα σε αυτούς τους νάρθηκες θα πρέπει να τοποθετήσετε τον λευκαντικό παράγοντα ο οποίος είναι σε μορφή ζελέ και να τους φορέσετε επάνω στα δόντια.
Η διαδικασία γίνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας και επαναλαμβάνεται καθημερινά για 1-3 εβδομάδες. Είναι η ασφαλέστερη μέθοδος , προβλέψιμη και με τα πιο μακροχρόνια αποτελέσματα.
Υπάρχει και αλλος τρόπος λεύκανσης και γίνεται στο ιατρείο. Δεν τον συστήνουμε. Πρόκειται για άμεση μέθοδο λεύκανσης αλλά ακριβώς επειδή ολοκληρώνεται σε 1 συνεδρία είναι αρκετά επιθετική για τα δόντια. Επίσης το λευκαντικό αποτέλεσμα διατηρείται λιγότερο χρονικό διάστημα.
Κατά την διάρκεια της λεύκανσης
Η συνηθέστερη επιπλοκή που μπορεί να εμφανιστεί λόγω της χρησιμοποίησης των λευκαντικών παραγόντων είναι κάποια πρόσκαιρη ευαισθησία των δοντιών, η οποία όμως είναι αντιμετωπίσιμη και δεν διαρκεί πολύ.
Το ίδιο ενοχλητικός και πρόσκαιρος είναι τυχόν ερεθισμός που προκλήθηκε στους μαλακούς ιστούς επειδή ήρθαν σε επαφή με τον λευκαντικό παράγοντα, κατά λάθος.
Αναμενόμενο είναι να ακούσετε συμβουλές από τον οδοντίατρό σας να διακόψετε ή να περιορίσετε το κάπνισμα και εκείνες τις διατροφικές συνήθειες που θα επαναχρωματίσουν τα δόντια σας.
Επιδίωξη είναι η όσο το δυνατόν πιο μακρόχρονη διατήρηση του λευκαντικού αποτελέσματος. Τα δόντια φυσιολογικά τείνουν να επανακτήσουν το χρώμα που είχαν πριν, αλλά αυτό συνήθως είναι μία αργή διαδικασία και το αποτέλεσμα της λεύκανσης δύσκολα χάνεται εντελώς.
Μέσα στα πλαίσια της διατήρησης της κεκτημένης λευκότητας είναι η αναμνηστική επανάληψη από καιρού εις καιρόν μίας ολιγοήμερης λεύκανσης στο σπίτι. Μία φορά το χρόνο ίσως να είναι η ενδεδειγμένη συχνότητα, ίσως νωρίτερα, ίσως αργότερα, εξαρτάται από την περίπτωση.
Συμπέρασμα
Υπάρχουν άνθρωποι που λόγω επαγγέλματος επιζητούν να έχουν ένα εντυπωσιακό λευκό χαμόγελο, αλλά και για όλους τους άλλους, το να προβάλει ένα υγιές και φωτεινό λευκό μέσα από τα κόκκινα χείλη τους, τους δίνει ένα bonus στην εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους και μία τόνωση στην αυτοπεποίθησή τους.
Η επίγνωση ότι γίνονται πιο ελκυστικοί, τους ανταμείβει για την προσπάθεια και τη δαπάνη που κατέβαλαν για να αποκτήσουν μερικούς τόνους φωτεινότητας στο χαμόγελό τους.
Συνεπώς η επιλογή της λεύκανσης είναι και θεμιτή και ανταποδοτική, αρκεί βέβαια να τηρείται το μέτρο.
Εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία ,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου.
Ευχαριστώ
Ε. Λ. Καστρίτης