Σπάνε τα απονευρωμένα δόντια?
Η ενδοδοντική θεραπεία (η απονεύρωση , όπως είναι ευρύτερα γνωστή) , είναι η τελευταία γραμμή άμυνας που διαθέτουμε για να σώσουμε ένα δόντι. Η ενδοδοντική θεραπεία είναι απαραίτητη , όταν η καταστροφή ενός δοντιού είναι τόσο εκτεταμένη , που είναι αδύνατο να το θεραπεύσουμε με άλλο τρόπο , όπως πχ με ένα απλό σφράγισμα.
Συχνά όμως τα ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια μετά από ένα χρονικό διάστημα που ποικίλει (από εβδομάδες έως μήνες), υπόκεινται σε κάταγμα μερικό ή ολικό. Αυτό έχει συντελέσει στην κακή φήμη της ενδοδοντικής θεραπείας , και πολλοί ασθενείς αναρωτιούνται : «Γιατί να απονευρώσω το δόντι αφού θα σπάσει μετά από λίγο?»
Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει στην πραγματικότητα και αν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να προλάβουμε δυσάρεστα συμβάματα στα απονευρωμένα δόντια.
Γιατί είναι ευαίσθητα στα κατάγματα τα ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια?
1. Ένας λόγος είναι στο ότι ένα ενδοδοντικά θεραπευμένο δόντι στην πλειονότητα των περιπτώσεων , όπως έχουμε ήδη αναφέρει , έχει υποστεί μεγάλη βλάβη εξ’ αρχής. Είτε τερηδονική προσβολή , είτε κάταγμα , είτε νέκρωση είτε απόστημα κλπ. Είναι δηλαδή πολύ επιβαρυμένο πριν ακόμα την έναρξη της ενδοδοντικής θεραπείας. Γι’ αυτό άλλωστε και είναι αναγκαία η τελευταία.
2. Τα δόντια έχουν μια μικρή ελαστικότητα (λιγότερη η αδαμαντίνη και περισσότερη η εσωτερική οδοντίνη) , ακριβώς για να αντεπεξέρχονται στις μασητικές και συγκλησιακές δυνάμεις. Όπως μια γέφυρα ή ένα ψηλό κτίριο , για να μη πέσουν κουνάνε λίγο , έτσι και τα δόντια έχουν ελαστικότητα για να αυτοπροστατεύονται. Η ελαστικότητα όμως στην περίπτωση των ενδοδοντικά θεραπευμένων δοντιών μειώνεται (για λόγους που ξεφεύγουν του παρόντος άρθρου) , και έτσι μοιραία μειώνεται η αντίσταση τους στις δυνάμεις και στα κατάγματα.
3. Για να γίνει μια ενδοδοντική θεραπεία χρειάζεται να αποκτήσουμε πρόσβαση στο μυλικό θάλαμο των δοντιών (εκεί που βρίσκεται το πάσχων νεύρο τους). Η πρόσβαση αυτή προκαλεί μια αλλαγή στην δομική ακεραιότητα των δοντιών με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση τους. Μπορούμε να το φανταστούμε αυτό , σαν να αφαιρούμε από μια οικοδομή ένα από τα δοκάρια που την στηρίζουν. Και όλα αυτά σε ένα ήδη ταλαιπωρημένο εξ' αρχής δόντι.
4. Μετά το τέλος της ενδοδοντικής θεραπείας , ακολουθεί η έμφραξη του δοντιού. Όμως όπως είπαμε , στην πλειονότητα των περιπτώσεων , επειδή η βλάβη είναι εξ αρχής μεγάλη , έτσι μεγάλη θα είναι και η έμφραξη που θα ακολουθήσει. Πολλές φορές το ισοζύγιο ανάμεσα στο δόντι και το σφράγισμα καταλήγει να είναι υπέρ του σφραγίσματος :
Πχ , να έχουμε ένα δόντι που να αποτελείται 60% από σφράγισμα και 40% από δόντι ή και λιγότερο. Μπορεί επίσης να λείπει ολόκληρη η μία πλευρά ενός δοντιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλείται ένα μικρό εναπομείναν κομμάτι οδοντικού ιστού να στηρίξει ένα μεγάλο σφράγισμα. Αυτό , όπως είναι εύκολα αντιληπτό , δεν έχει μεγάλες πιθανότητες μακροημέρευσης.
5. Τα απονευρωμένα δόντια δεν πονάνε. Αυτό είναι θεμιτό μέν αλλά έχει και ένα βασικό μεινονέκτημα : τυχόν νέα τερηδονική βλάβη , ή κάποια ρωγμή είτε μικρό κάταγμα , περνάνε απαρατήρητα αφού δεν δίνουν συμπτώματα. Έτσι η βλάβη έχει όλο το χρόνο για να μεγαλώσει αρκετά και τότε το δόντι θα σπάσει. Μοιάζει απίστευτο αλλά τα κάτωθι δόντια δεν πονάνε , ακριβώς επειδή είναι απονευρωμένα :
Για όλους τους ανωτέρω λόγους που μπορεί να ισχύουν σε κάθε ενδοδοντικά θεραπευμένο δόντι , είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό, έχουμε το δυσάρεστο σύμβαμα του κατάγματος.
Αφού λοιπόν εξηγήσαμε τους λόγους που εμφανίζονται τα κατάγματα , η επόμενη λογική σκέψη είναι αν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να μη φτάσουμε εκεί.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τα κατάγματα των ενδοδοντικά θεραπευμένων δοντιών?
Η απάντηση είναι στο ότι μετά την ολοκλήρωση της ενδοδοντικής θεραπείας , στην πλειοψηφία των δοντιών πρέπει να ακολουθεί η προσθετική τους αποκατάσταση με στεφάνη πορσελάνης. Αυτό θα γίνει είτε για λόγους αισθητικής , είτε για λόγους προστασίας τους από μελλοντικά κατάγματα , είτε για να αποφευχθούν αποκολλήσεις των μεγάλων συνήθως εμφράξεων τους , είτε τέλος για την προστασία τους από μελλοντική επαναμόλυνση τους με μικρόβια.
Έχει επιβεβαιωθεί από πολλές μελέτες ότι τα ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια που καλύπτονται με στεφάνες πορσελάνης , προστατεύονται ικανοποιητικά , και έχουν σημαντικά μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης στο χρόνο από τα δόντια που δεν καλύπτονται.
Συχνά , είναι απαραίτητο να ενισχύεται η δομή του δοντιού με ενδορριζικό άξονα.
Έτσι , τελειώνοντας την ενδοδοντική θεραπεία προτείνεται η κάλυψη του δοντιού με στεφάνη. Δυστυχώς η τελευταία (για διάφορους λόγους) , μετατίθεται σε 'σύντομο' χρονικό διάστημα.
Είναι δυσάρεστο το αποτέλεσμα που παρατηρούμε συχνά : ακριβώς επειδή τα ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια δεν πονάνε , τα ‘ξεχνάμε’ (κυρίως λόγω αμέλειας;) και μας κάνουν αισθητή την παρουσία τους όταν θα σπάσουν. Τότε βέβαια η αποκατάσταση είναι σχετικά δυσχερέστερη.
Συμπερασματικά : Ναι , τα ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια είναι πιο ευαίσθητα στα κατάγματα , αλλά έχουμε όλα τα μέσα για να ελαχιστοποιήσουμε αυτή τη πιθανότητα. Η σύγχρονη οδοντιατρική μας δίνει λύσεις για κάθε περίπτωση. Αρκεί να τις εφαρμόζουμε εγκαίρως.
Εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία ,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου.
Ευχαριστώ
Ε. Λ. Καστρίτης